زنگ خطر برای اپل، گوگل، آمازون و فیسبوک؛ کنگره خواستار تغییرات جدی در سیاست‌های ضدرقابتی شد
تبلیغات
دولت ایالات متحده در گذشته شرکت‌های متعددی را به‌خاطر این‌که بیش از حد بزرگ و قدرتمند شده بودند تجزیه کرده است. شرکت Standard Oil در سال ۱۹۱۱ به ۳۴ شرکت مجزا تجزیه شد تا شرایط بهتری در بازار رقم بخورد. ۷۱ سال بعد AT&T تقریبا تمام صنعت موبایل را در دست گرفته بود و از طریق زیرمجموعه Western Electric به‌عنوان اصلی‌ترین تامین‌کنندگان گوشی‌ها شناخته می‌شد. تجزیه این غول دنیای ارتباطات شرکت‌های کوچک زیادی را به وجود آورد که برخی از آن‌ها در ادامه دوباره با هم ادغام شدند.
حالا یکی از حوزه‌های که به‌شدت زیر ذره‌بین کنگره آمریکا قرار گرفته حوزه فناوری است. طبق اعلام خبرگزاری CNBC، پس از ۱۶ ماه تحقیق و بررسی، اکنون یکی از کارکنان دموکرات کنگره گزارش داده که اپل، آمازون، فیسبوک و گوگل به شرکت‌های انحصارگری تبدیل شده‌اند که دولت باید با آن‌ها برخورد کند. گزارش تقریبا ۴۵۰ صفحه‌ای کنگره می‌گوید نمایندگان بالاخره پس از برگزاری هفت جلسه استماع با جف بزوس از آمازون، تیم کوک از اپل، مارک زاکربرگ از فیسبوک و ساندار پیچای از گوگل و بررسی بالغ بر ۱.۳ میلیون پرونده و سند مختلف به نتیجه رسیده‌اند.
در این گزارش آمده است: «به زبان ساده، شرکت‌هایی که در گذشته استارت‌آپ‌های کوچکی بودند که وضع موجود آن زمان را به چالش کشیدند، حالا به انحصارطلبانی تبدیل شده‌اند که آخرین بار آن‌ها را در زمان سلاطین نفت و خط آهن دیده بودیم. اگرچه این شرکت‌ها مزایای واضحی برای جامعه ما داشته‌اند، ولی سلطه آمازون، اپل، فیسبوک و گوگل بدون هزینه نبوده است.»
ادغام شرکت‌ها باید به‌صورت پیش‌فرض ناقض رقابت تلقی شود
از جمله پیشنهادهایی که در این گزارش ارائه شده می‌توان به جداسازی شرکت‌های والد از کسب و کارهای کوچک زیرمجموعه آن‌ها اشاره کرد. مثال این قضیه جداسازی یوتیوب از گوگل یا اینستاگرام و واتس‌اپ از فیسبوک است. پیشنهاد بعدی درخواست از سازمان‌های مقابله با انحصار برای پیش‌فرض قرار دادن ادغام پلتفرم‌های غالب به‌عنوان رفتار ضدرقابتی است. در این شرایط شرکت‌هایی که قصد دارند با هم ترکیب شوند باید اثبات کنند که ادغام آن‌ها بر شرایط رقابتی بازار اثر منفی نمی‌گذارد. در حال حاضر وضعیت برعکس است و نهادهایی مثل وزارت دادگستری باید ثابت کنند که ادغام شرکت‌ها ممکن است چه آسیب‌هایی به فضای رقابتی بازار بزند.
این گزارش همچنین توصیه می‌کند که به‌جای صدور مجوز به پلتفرم‌های غالب برای انتخاب نوع خدمت‌رسانی، باید آن‌ها را وادار کرد که برای همه محصولات و خدمات شرایط عادلانه و برابری را در پیش بگیرند. نمایندگان کنگره از پلتفرم‌های غالب می‌خواهند که خدمات خود را با رقبا سازگار کنند. کنگره خواهان افزایش بودجه سازمان‌های مقابله با انحصار از جمله کمیسیون تجارت فدرال (FTC) و دپارتمان ضدانحصار وزارت دادگستری است.
در این گزارش گفته شده که فیسبوک با خرید اینستاگرام در سال ۲۰۱۲ به مبلغ ۱ میلیارد دلار سعی داشته فضای رقابتی بازار را کند کرده و نهایتا آن را از بین ببرد. به‌علاوه، یادداشت‌های کشف‌شده توسط کنگره نشان می‌دهد که فیسبوک و اینستاگرام پس از عقد معامله در پی یافتن روش‌هایی برای جلوگیری از به‌چالش کشیده شدن فیسبوک توسط اینستاگرام در برخی بازارها بوده‌اند. این زدوبندهای داخلی به‌عنوان رفتار ضدرقابتی تلقی شده است.
با توجه به سلطه ۴۰ تا ۵۰ درصدی آمازون بر بازار خریدهای آنلاین آمریکا، چیرگی این شرکت بر سایر فروشندگان شرایط بازار آزاد را نقض می‌کند. گزارش کنگره می‌گوید: «آمازون در قبال فروشندگان شخص ثالث رفتارهای ضدرقابتی گسترده‌ای داشته است. آمازون فروشندگان شخص ثالث را به‌صورت عمومی تحت عنوان شرکای خود توصیف می‌کند. اما اسناد داخلی آن‌ها نشان می‌دهد که این شرکت پشت درهای بسته فروشندگان را رقیب داخلی خود می‌داند.» با این حال، خود آمازون می‌گوید که فعالیت علیه فروشندگان شخص ثالث فایده‌ای برای پلتفرم آن‌ها ندارد.
اپل در اپ استور رفتار ضدرقابتی دارد
همان‌طور که پیش‌تر بارها گفته شده بود، اپ استور یکی از مهم‌ترین جنبه‌های رفتار ضدرقابتی اپل محسوب می‌شود. کوپرتینویی‌ها به کاربران اجازه نمی‌دهند که اپلیکیشن‌ها را از جایی به‌جز اپ استور نصب کنند. این مسئله موجب کنترل کامل اپل بر توزیع و قیمت‌گذاری اپلیکیشن‌ها می‌شود. در این گزارش آمده است: «در نبود شرایط رقابتی، انحصار اپل بر فضای توزیع نرم‌افزارهای iOS باعث صدمه دیدن رقبا و بازار رقابت شده، کیفیت و نوآوری را میان توسعه‌دهندگان کاهش داده و سبب افزایش قیمت‌ها و کاهش انتخاب‌های مصرف‌کنندگان شده است.» اپل می‌گوید اپ استور پارسال ۱۳۸ میلیون درآمدزایی داشته و توسعه‌دهندگان شخص ثالث ۸۵ درصد از این درآمدها را دریافت کرده‌اند.
علاوه بر این، کنگره به این باور رسیده که گوگل در حوزه جستجو و تبلیغات جستجو انحصارگرا شده است. این گزارش مدعی است: «فعالان بازار گوگل را به نگهبان دروازه‌ای تشبیه می‌کنند که از کاربران برای دسترسی به این کانال توزیع حیاتی اخاذی می‌کند، و این در حالی است که موتور جستجوی آن‌ها امروزه نتایج نامربوط‌تری را به نمایش می‌گذارد.» گوگل در پاسخ می‌گوید: «محصولات رایگان گوگل مثل سرویس جستجو، نقشه و جیمیل به میلیون‌ها آمریکایی کمک می‌کنند و ما میلیاردها دلار صرف تحقیق و توسعه کرده‌ایم تا این سرویس‌ها را بسازیم و آن‌ها را بهبود ببخشیم. ما در صنعتی پرجنب‌وجوش و شدیدا رقابتی فعالیت می‌کنیم. با گزارش امروز که اتهامات منسوخ و غیردقیقی را از سوی رقبای تجاری ما مطرح می‌کند مخالفیم.»
تحقیقات کنگره حامیان زیادی در میان ساکنان ایالات متحده دارد. ۸۵ درصد از مردم نگران حجم اطلاعاتی هستند که این پلتفرم‌های آنلاین از آن‌ها در اختیار دارند و ۸۱ درصد نگران‌اند که گردآوری اطلاعات کنونی صرفا مقدمه‌ای بر گردآوری اطلاعات بیشتر در آینده باشد. ۵۸ درصد از مردم مطمئن نیستند که نتایج جستجوها بدون جهت‌گیری باشد. ۷۹ درصد می‌گویند ادغام شرکت‌های بزرگ برای رقابت بد است و انتخاب‌های مصرف‌کنندگان را کاهش می‌دهد. همچنین، ۶۰ درصد از مردم خواستار قانون‌گذاری‌های بیشتری برای پلتفرم‌های آنلاین هستند و دوست دارند شرایطی فراهم شود که راحت‌تر بتوانند بین پلتفرم‌ها جابه‌جا شده و اطلاعات یا ارتباطات خود را از دست ندهند.
